Speelplekbeheer: hoe meet je het succes van een speelplek?
leesduur: ongeveer 5 minuten
Een praktische benadering
Je weet dat een speelplek succesvol is, wanneer kinderen deze intensief gebruiken en ook de bewoners de plek waarderen. Maar hoe meet je het succes als beheerder of manager wanneer je door bezuinigingen geen budget hebt voor dure onderzoeken en tijdrovende enquêtes? Dan is het tijd voor een praktische benadering die gebruik maakt van aanwezige waardevolle beheerinformatie.
Samen met deskundige Ellaline Roepers bekijken we hoe je een speelruimte effectief monitort met direct toepasbare methoden. Ellaline heeft haar sporen verdiend in speelruimtebeleid. Ze was zeven jaar verantwoordelijk voor de coördinatie en ontwikkeling van speelvoorzieningen in Almere en ontwikkelde kengetallen die nu landelijk worden toegepast. Haar werk helpt gemeenten om speelruimte slimmer en duurzamer in te richten.
Wat leer je in dit artikel over het succes van een speelplek?
Dit artikel helpt jou als beheerder om speelvoorzieningen te monitoren en verbeteren. Je leert hoe je bestaande gegevens gebruikt, zoals inspectieresultaten en bewonersfeedback. Zo bepaal je zonder dure onderzoeken welke speelplekken goed functioneren en waar aanpassingen nodig zijn.
Gebruik onderhoudsdata als graadmeter voor speelplekbeheer
Intensief gebruikte speelvoorzieningen vertonen vaker slijtage en vereisen meer onderhoud. Dit maakt beheerinformatie een betrouwbare indicator voor gebruiksintensiteit. Gemeenten registreren deze gegevens vaak al in hun monitoringsystemen. Door deze gegevens te analyseren, krijg je als beheerder inzicht in de meest populaire speelplekken.
Belangrijke indicatoren bij speelplekgebruik
- Frequentie van reparaties: hoe vaak herstel je een toestel? Het gebruik van een toestel dat elk kwartaal onderhoud nodig heeft, is waarschijnlijk intensiever dan een toestel dat na een jaar aandacht vraagt.
- Slijtagepatronen: welke speelvoorzieningen vertonen de meeste gebruiksslijtage? Denk aan schommelkettingen, klimtouwen en glijbaanoppervlakken.
- Vervangingsbehoefte: hoe vaak vervang je speeltoestellen of onderdelen? Vervroegde vervanging kan een teken zijn van populaire speelvoorzieningen.
- Meldingen van bewoners: bewoners melden defecten vaker bij vaak bezochte speelplekken. Registreer je deze signalen via Fixi of BuitenBeter?
- Onderhoudskosten per locatie: Hoge onderhoudskosten kunnen wijzen op intensief gebruik, maar ook op vandalisme. Een veelgebruikte speelplek vraagt vanzelfsprekend om regelmatig onderhoud.
Bij de beoordeling van onderhoudskosten is het belangrijk onderscheid te maken tussen verschillende materialen. Ellaline: "Houten speeltoestellen zijn gevoelig voor algen en mos, wat het hout aantast en extra onderhoud vereist om de levensduur te verlengen.
Metalen speeltoestellen hebben vaak minder onderhoud nodig, maar kunnen gevoelig zijn voor roest of slijtage aan bewegende onderdelen. Dit verschil in materiaalgebruik beïnvloedt de interpretatie van onderhoudskosten per speelplek."
Beheerinformatie gebruiken
Gemeente Waadhoeke gebruikt Playmapping voor het beheer van speelvoorzieningen. Zo krijgen beheerders inzicht in drukbezochte speelplekken. Hierdoor kan men onderhoud beter plannen en middelen efficiënter inzetten.
Gebruik geografische en demografische data slim
Heeft jouw gemeente alle speelruimtes in beeld? Met GIS-kaarten (Geografische Informatiesystemen) stem je de speelvoorzieningen beter af op de behoeften van de wijk. Door bevolkingsdata te koppelen aan de locatie van speelplekken, krijg je een helder beeld van waar de grootste behoefte aan speelruimte is.
Vragen die je met GIS-data kunt beantwoorden
- Waar bevinden zich de meeste kinderen? Combineer bevolkingsdata met leeftijdsgroepen per wijk om te zien waar extra speelruimte nodig is.
- Zijn de speelvoorzieningen goed bereikbaar? Analyseer looproutes, oversteekplaatsen en verkeersveiligheid rondom speelplekken.
- Welke locaties worden het meest gebruikt? Combineer demografische gegevens met onderhoudsdata om populaire speelplekken te identificeren.
- Welke wijken hebben een tekort aan speelruimte? Breng de beschikbare openbare ruimte in kaart om te bepalen waar uitbreiding mogelijk is.
Gebruik van GIS-data in de praktijk
Gemeente Utrecht gebruikt GIS-systemen om speelvoorzieningen af te stemmen op de behoeften in de wijk. Ze maken wijkspeelruimtescans en meten of er voldoende speelruimte is voor elke doelgroep. Op BuitenSpeelKaart.nl zie je alle speel- en sportplekken.
Hoe ervaren bewoners een speelplek?
Niet alleen kinderen, maar ook omwonenden bepalen het succes van een speelruimte. Sommige bewoners ervaren speelplekken als overlast, bijvoorbeeld door geluid of hangjongeren. Daarom is het belangrijk om naast het gebruik te onderzoeken hoe de buurt de speelplek ervaart.
Hoe breng je de ervaring van bewoners in beeld
- Wijkschouwen met bewoners: loop met buurtbewoners en wijkmanagers door de wijk en bespreek welke speelvoorzieningen goed functioneren en waar knelpunten liggen
- Analyse van bewonersmeldingen: welke klachten komen het vaakst binnen? Zijn er patronen te herkennen in meldingen over geluidsoverlast, zwerfafval of vernieling?
- Sociale interactie in de wijk: zijn er groepen bewoners die samenwerken in de wijk. Bijvoorbeeld een luistergroep die bewoners bezoeken en in gesprek gaan. Deze vrijwilligers horen en zien veel
Simpele oplossing met veel effect
Tijdens een projectbezoek sprak Robbert-Jan een bewoner bij een speeltuin. Deze bewoner had overlast van ballen in de tuin vanuit het voetbalpleintje.
Deze ergernis veroorzaakte vervolgens weerstand tegen de herinrichting.
Robbert-Jan onderzocht de situatie en besloot een houten hek te plaatsen. Leuk detail is dat Robbert-Jan het kleinste formaat bal als uitgangspunt nam voor het ontwerp. Zo kan er geen bal onder of door het hek . Er overheen kan altijd natuurlijk.
Voor €120,- was de bewoner tevreden: de klacht is serieus genomen en opgelost.
Wil je een diepgaander onderzoek laten uitvoeren?
Hoewel je al veel inzicht krijgt uit bestaande data, kan een extern onderzoek nodig zijn. Dit biedt diepgaandere analyses en maakt gebruik van gespecialiseerde statistische methodes. Je kunt hiervoor samenwerken met bureaus zoals OBB, idverde, Speelplan of een ander gespecialiseerd onderzoeksbureau.
Heb je een veilig en beheerbaar ontwerp en planuitwerking nodig voor je nieuwe speelplek? Met onze beheerderservaring helpen we een realistisch en toekomstbestendig ontwerp te maken. Of je huurt een van onze deskundigen tijdelijk in om beheer en onderhoud te optimaliseren.
Veelgestelde vragen over speelplekbeheer
Een succesvolle speelplek wordt intensief gebruikt en gewaardeerd door de omgeving. Dit kun je meten met onderhoudsgegevens, bewonersmeldingen en GIS-analyses.
Dit artikel is geschreven door Ellaline Roepers en redactie door Nicole Behnke

Je speelruimte slim beheren met bestaande data
- Een speelplek met weinig meldingen en weinig onderhoud kan een signaal zijn van lage benutting. Dit betekent dat een herinrichting of andere speelvorm nodig kan zijn.
- Slim gebruik van onderhoudsdata en GIS-inzichten helpt beheerders om speelplekken beter te beoordelen en toekomstbestendig te maken.
- Door bewonerservaringen en meldingen te analyseren, ontstaat een compleet beeld van het succes van een speelplek.
Wil je ondersteuning bij het beheer of de herinrichting van een speelplek? Neem contact op met NB2N en ontdek hoe we met onze praktijkervaring tot een haalbare en slimme oplossing komen.